Önümüzdeki beş yıl içinde ortalama küresel sıcaklığın, yarı yarıya ihtimalle sanayi öncesi seviyelerin 1,5 derece üzerine çıkması bekleniyor.Dünya Meteoroloji Örgütü (World Meteorological Organization, WMO) tarafından yayımlanan rapor, ayrıca 2022 ile 2026 yılları arasındaki en az bir yılın, kayıtlara geçen en sıcak yıl olma olasılığının yüzde 93 olduğunu ortaya koyuyor. Önümüzdeki beş yılın sıcaklık ortalamasının 2017-2021 ortalamasından daha yüksek olma olasılığı da yüzde 93 olarak belirtiliyor.
Küresel ısınmayı sınırlamak için sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik ülkeleri iklim eylemi yapmaya çağıran Paris Anlaşması’nın 1,5 derece hedefi, iklim değişikliğiyle küresel mücadelede önemli bir dönüm noktasını oluşturuyor. WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, raporun Paris Anlaşması’nın 1,5 derece hedefine geçici olarak da olsa ulaşmaya önemli ölçüde yaklaşıldığını gösterdiğini paylaşıyor ve “1,5 derece rakamı rastgele bir istatistik değil, iklim değişikliğinin etkilerinin insanlar ve aslında tüm gezegen için giderek daha zararlı bir hale geleceğinin önemli bir göstergesi” ifadelerini ekliyor.
“Kuzey Kutbu’nda olanlar tüm dünyayı etkiliyor”
Rapora göre, 1,5 derece eşiğini geçici olarak aşma ihtimali, 2015 yılından bu yana istikrarlı bir şekilde artıyordu. Bu ihtimal 2015 yılında sıfıra yakınken, son beş yılda yüzde 10’a yükseldi ve 2022-2026 dönemi için ise yaklaşık olarak yüzde 50’ye yükseleceği bekleniyor. Ülkelerin sera gazı salmaya devam ettikçe küresel sıcaklıkların artmaya devam edeceğini vurgulayan Taalas, “Ayrıca okyanuslarımız daha sıcak ve daha asidik olmaya, deniz buzu ve buzullar erimeye ve deniz seviyesi yükselmeye devam edecek. Halihazırda Arktik ısınma orantısız bir şekilde yükseliyor ve Kuzey Kutbu’nda yaşanan değişiklikler hepimizi etkiliyor” diyerek acil iklim eyleminin önemine dikkat çekiyor.
Birleşmiş Milletler’in Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli de iklimle ilgili risklerin 1,5 derecelik küresel ısınma için bugüne göre daha yüksek, 2 derecelik ısınma için ise daha düşük olduğuna dikkat çekiyor. WMO raporunun yazarlarından Dr. Leon Hermanson, son iklim tahminlerinin önümüzdeki beş yıldan birinin sıcaklık ortalamasının sanayi öncesi seviyelerin 1,5 derece üzerinde olması ihtimaliyle birlikte küresel sıcaklık artışının devam edeceğini gösterdiğini paylaşıyor: “1,5 derecenin üzerine çıkacak tek yıllık bir aşım, Paris Anlaşması’nın ikonik eşiğini aştığımız anlamına gelmiyor ancak 1,5 derecenin uzun bir süre aşılabileceği bir duruma giderek daha fazla yaklaştığımızı gösteriyor.”
Rapor, geçtiğimiz yıl küresel ortalama sıcaklığın sanayi öncesi seviyelerin 1,1 derece üzerinde olduğunu da hatırlatıyor. Raporun 2021 yılına yönelik son hali 18 Mayıs’ta yayımlanacak. WMO, 2021’in başında ve sonunda gerçekleşen La Nina hava olaylarının küresel sıcaklıklar üzerinde soğutma etkisi olduğuna dikkat çekiyor, ancak bu etki sadece geçici ve uzun vadeli küresel ısınma eğilimini tersine çeviremiyor.
Raporda öne çıkan bazı çarpıcı bulgular ise şöyle özetlenebilir:
- Önümüzdeki beş yıl içindeki herhangi bir yıl için yıllık ortalama küresel sıcaklığın, sanayi öncesi seviyelerden 1,1 ila 1,7 derece arasında daha yüksek olacağı tahmin ediliyor.
- 2022-2026 yılları arasında sanayi öncesi seviyelerin 1,5 derece üzerinde en az bir yıl geçme olasılığı ile geçmeme olasılığı birbirine eşit. Ancak, beş yıllık ortalamanın bu eşiği aşma ihtimali ise yüzde 10 ile çok daha küçük bir ihtimal.
- Önümüzdeki beş yıl içinde en az bir yılın sıcaklık ortalamalarının bugüne kadar kayıtlara geçmiş en sıcak yıl olan 2016’nın sıcaklık ortalamalarını geçme olasılığı yüzde 90’ın üzerinde. Ayrıca 2022-2026 için beş yıllık sıcaklık ortalaması, yüzde 90’ın üzerine bir ihtimalle son beş yılın sıcaklık ortalamasından daha yüksek olacak.