Yeni bir araştırmaya göre, dünya genelindeki ekosistemlerin beşte birinden fazlası düşünüldüğünden daha kısa bir sürede çöküş riskiyle karşı karşıya.
Nature Sustainability dergisinde yayımlanan bir araştırma, iklim değişikliğinin kırılma noktalarının birbirini tetikleyebileceğini ve ekolojik çöküşü hızlandırabileceğini ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, Amazon yağmur ormanları da dahil olmak üzere dünya genelindeki ekosistemlerin beşte birinden fazlası, yaklaşık bir insan ömrü süresi içinde çöküş riskiyle karşı karşıya.
Araştırmanın başyazarı Profesör Simon Willcock, mevcut durumu “Amazon ormanlarını gören son nesil olabiliriz.” ifadeleriyle belirtiyor.
Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (The Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) hazırladığı rapor, 2100 yılına kadar ekosistemde bir kırılma noktası oluşabileceğini ortaya koymuştu.
Şimdiye kadar yapılan çalışmaların birçoğu iklim değişikliği ve ormansızlaşma gibi tekil olgulara odaklanılıyor. Ancak su stresi ve deniz kirliliği gibi diğer stres faktörleri de eklenerek bütüncül bir yaklaşım sergilendiğinde, ekolojik çöküşün daha hızlı gerçekleşebileceği gözlemleniyor.
Willcock, Çin’deki Erhai Gölü’nün beklenilenden daha erken bozulduğunu hatırlatıyor. Willcock, Erhai Gölü üzerine yapılan projeksiyonlarda tarımsal atıkların su sistemleri üzerindeki etkilerinin temel alındığı ve diğer stres faktörleri çalışmaya dahil edilmediği için araştırmacıların yanıldığını belirtiyor.
Southampton, Sheffield ve Bangor Üniversiteleri ile Rothamsted Araştırma Merkezi bilim insanlarından oluşan ekip, 70.000 değişken ayarlamalı bilgisayar modelleri kullanarak iki göl ekosistemi ve iki orman üzerinde incelemelerde bulundular. Çalışmada birincil stres faktörü sabit kalsa bile, diğer stres faktörlerinin yüzde 15 oranında bozulmaya neden olduğu gözlemlendi.
Araştırmacılara göre, ekosistemin bir bölümü sürdürülebilir bir şekilde yönetilse bile, diğer stres faktörleri üzerinde iyileşme gerçekleşmediği sürece ekolojik çöküşdevam edecek. . Çalışmanın kapsamı sınırlı olsa da araştırmacılar, politika yapıcıların daha hızlı ve etkin politikalar ile harekete geçmeleri konusunda uyarıda bulunuyor.
Araştırma ekibinde yer alan Profesör John Dearing, “Ekolojik kırılma noktalarıyla ilgili önceki çalışmalar, 21. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sarsıcı sosyo- ekonomik maliyetler ile karşı karşıya kalacağımızı öngörüyordu. Ancak bulgularımız, söz konusu maliyetlerin beklenenden çok daha erken bir zamanda gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyor.” şeklinde belirtiyor.
Willcock, bulguların “yıkıcı” olduğunu ancak küçük değişikliklerin ekolojik sistemde büyük etkiler doğurabileceğini de hatırlatarak, “Bu sistem tersine de işleyebilir. Stres faktörlerini iyileştirdiğiniz zaman, ekosistemde hızlı bir iyileşme de tetiklenebilir.” diyor.