Dünya Meteoroloji Örgütü’nün raporu, son 50 yılda aşırı hava olaylarına bağlı afetlerde ölüm oranlarının azaldığını ancak ekonomik hasarın arttığını gösteriyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (World Meteorological Organization, WMO) hazırladığı rapora göre 1970 ile 2021 arasındaki dönemde aşırı hava olaylarına bağlı afetlerde 2 milyona yakın insan hayatını kaybetti.
Afetlerin ekonomik maliyeti ise aynı dönemde sekiz kat artarak 4,3 trilyon seviyesine ulaştı. Ancak iklim krizi dolayısıyla aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artırmasına rağmen can kaybında düşüş yaşanmaya başladı.
Rapora göre can kaybındaki düşüş, erken uyarı sistemleri ve koordineli afet yönetimi sayesinde gerçekleşti.
Resmi verilere göre 2020 ve 2021’de afetler nedeniyle 22 bin 608 insan yaşamını yitirdi. Bu sayı, önceki 10 yıllık ortalamaya kıyasla afetlere bağlı ölüm oranında düşüş olduğunu gösteriyor. Son on yılda en fazla can kaybı ise aşırı sıcaklıklara bağlı olarak gerçekleşti.
Gelişmişlik düzeyi düşük olan ülkeler ve küçük ada devletleri, 1970 ile 2021 arasındaki dönemde afetler karşısında ekonomik büyüklüklerine göre çok yüksek maliyetlere maruz kaldılar. En fazla ekonomik kayba neden olan doğal afetler “fırtına” kategorisinde gerçekleşti.
Bölgesel olarak Kuzey Amerika, son 50 yılda 1,7 trilyon dolar ile hava ve iklim felaketlerinden kaynaklanan ekonomik zarar listesinin başında yer aldı. Kuzey Amerika’nın ardından listede 1,4 trilyon dolarla Asya, 562 milyar dolarla Avrupa ve 185,8 milyar dolarla Güney-Batı Pasifik bölgesi bulunuyor. Raporda, Güney Amerika ve Afrika’nın uğradığı zararlar ise sırasıyla 115,2 milyar dolar ve 43 milyar dolar olarak gösteriliyor.
2023 itibarıyla WMO’nun 193 üye ülkesinden yaklaşık yarısında çoklu tehlike erken uyarı sistemleri bulunuyor. Erken uyarı hizmetlerinin 2027 yılı sonuna kadar dünya üzerindeki herkese ulaşmasını sağlamak amacıyla Birleşmiş Milletler’in başlattığı “Herkes için Erken Uyarı Girişimi”, WMO’nun en üst düzey karar alma organı olan Dünya Meteoroloji Kongresi tarafından onaylanması beklenen en önemli stratejik önceliklerden birini oluşturuyor.
Raporda görüşlerine yer verilen WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, ” Hava, iklim ve suyla ilgili tehlikelerin yükünü ne yazık ki en savunmasız topluluklar çekiyor” ifadelerini kullandı. Taalas, geçmişte Myanmar’da ve Bangladeş’te yüzbinlerce insanın aşırı hava olayları nedeniyle yaşamını yitirdiğini anımsatarak, “Neyse ki erken uyarı sistemleri ve afet yönetimi sayesinde yüksek ölüm oranları artık geçmişte kaldı. Erken uyarı sistemleri hayat kurtarıyor.” ifadelerini kullandı.