COP28 öncesi, taraflar enerji dönüşümü, iklim finansmanı ve dayanıklılığın artırılması gibi başlıkları konuşmak üzere Abu Dabi’de bir araya geldi.
“Pre-COP28” olarak adlandırılan ve 70 bakan ile 100’den fazla delegasyonu bir araya getiren zirvede, COP28’de gerçekleştirilecek müzakereler için yol haritasının belirlenmesi hedeflendi.
COP28 Başkanı Sultan Ahmed Al Jaber zirvenin açılış konuşmasında, uluslararası toplumun iklim eylemi konusunda birleşmesi gerektiğini belirterek, “Şu anda dünyamızı bölen çok fazla şey var. Artık iklim konusunda birleşmeye ve umut, dayanışma, istikrar ve refah mesajı vermeye her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. Uluslararası toplumun 1,5 derece hedefine ulaşılabilir kılacak net bir sinyal verip verebileceğini göstermemiz gerekiyor.” dedi.
Al Jaber, “Taraflar arasında ortak zemin oluşturacak, uyum ve fikir birliği sağlayacak çözümler üretmek için birlikte çalışmaya ihtiyacımız var. Sorumluluk taşımalıyız pragmatik olmalıyız ve hiç kimseyi geride bırakmamalıyız. 2030 yılına kadar metan emisyonlarının sona erdirilmesi çağrısına yanıt veren 20’den fazla petrol ve gaz şirketi bulunuyor. Ayrıca yüksek emisyonlu sektörler arasında yer alan ağır taşımacılık, alüminyum, demir-çelik ve çimento gibi sektörlerle güvenilir karbondan arındırma planı oluşturmak için temas halindeyiz.” ifadelerini kullandı.
30 Kasım- 12 Aralık tarihleri arasında gerçekleşecek olan zirvede en önemli başlık fosil yakıtların aşamalı olarak azaltılması olacak. Geçtiğimiz yıl COP27’de fosil yakıtların azaltımı için yaptırımlar içeren bir karar alınamaması büyük tartışmalara yol açmıştı. Ancak bununla birlikte iklim uyumu ile kayıp ve zarar fonu gibi gelişmekte olan ekonomiler için önemli konular da ön plana çıkarılmış ve taraflar arasındaki güven tesis edilmişti.
COP28’in yol haritası hazır
Pre-COP28 zirvesinde ayrıca, “2030’a kadar Yenilenebilir Enerjinin Üç Katına Çıkarılması ve Enerji Verimliliğinin İki Katına Çıkarılması: 1,5°C’ye Doğru Önemli Adımlar” raporu yayımlandı.
COP28 Başkanlığı, Küresel Yenilenebilir İttifakı (GRA) ve Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) ortaklığında hazırlanan rapora göre, 1,5 derece hedefine ulaşmak için dünya genelinde yenilenebilir enerji üretim kapasitesinin 2030 yılına kadar üç katına çıkarılması gerekiyor. Bu hedefe ulaşmak için 11,000 GW’yi aşan bir kapasiteye ihtiyaç duyulduğu ve toplam enerji kapasitesinin yüzde 90 kadarının güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi gibi enerji kaynaklarından sağlanması gerektiği belirtiliyor.
Ayrıca enerji verimliliği iyileştirmelerinin de 2030 yılına kadar iki katına çıkmasının büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Bu doğrultuda yapılacak iyileştirmeler için verimli teknolojilerin kullanılması ve yaygın elektrifikasyonun teşvik edilmesi öneriliyor.
Raporda aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerde yenilenebilir enerji kapasitesinin daha hızlı artırılması gerektiğine de dikkat çekiliyor. Gelişmekte olan ülkelerde enerji taleplerinin giderek arttığı ve bu ülkelerde enerji erişim eksikliğinin giderilmesine yenilenebilir enerjinin katkı sağlayabileceği vurgulanıyor.
Rapor, yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarmak ve enerji verimliliğini iki katına çıkarmak için kamu ve özel finansmanların hızla devreye sokulmasının gerektiğini vurguluyor. Bu doğrultuda, 2022 yılında 486 milyar dolar seviyesinde olan yıllık yenilenebilir enerji üretimine yönelik yapılan yatırımların, 2030 yılına kadar 1.300 milyar dolar seviyesine ulaşması gerekiyor.
Özellikle gelişmekte olan ülkeler için yatırım risklerinin en aza indirilmesi ve düşük maliyetli finansmana erişimin sağlanması önem taşıyor. Bu bağlamda, küresel finansal sistem özellikle de Küresel Güney bölgelerindeki enerji geçişini desteklemek amacıyla yeniden yapılandırılmalıdır. Bu doğrultuda çok taraflı kalkınma bankalarından gelen iklimle ilgili finansmanın artırılması ve kamusal sermayenin fosil yakıt sektöründen yenilenebilir enerjiye yönlendirilmesi öneriliyor.